برخی از داروهای ضد افسردگی ریسک بالا بردن فشار خون را به همراه داشته و باعث بروز فشار خون بالا در مبتلایان به پیش فشار خون می شود. این در حالی است که مبتلایان به فشار خون بالا هم ممکن است برای مدیریت بیماری خود با مشکلات بیشتری مواجه شوند. اما کدامیک از داروهای ضد افسردگی دارای چنین خاصیتی هستند؟ آیا بیماران قلبی باید از مصرف این داروها اجتناب کنند؟ برای دریافتن پاسخ این پرسش ها با ویکی فشار همراه باشید.
ارتباط داروهای ضد افسردگی و فشار خون
علت بالا رفتن فشار خون به دنبال مصرف این داروها به خاطر اثر یک پیام‌رسان شیمیایی است که خلق و خو و باریک شدن رگ‌های خونی را تنظیم می‌کند.
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند پروزاک (فلوکستین) و لکساپرو (اس سیتالوپرام) ممکن است فشار خون را افزایش دهند. اگرچه این داروها نسبت به سایر کلاس‌های ضد افسردگی احتمال کمتری برای افزایش فشار خون دارند، اما برخی دیگر از داروهای ضد افسردگی بیشتر از سایرین این تأثیر را به همراه دارند.
بهتر است به این موضوع توجه داشته باشید که این گفته به معنای قطع مصرف داروهای ضد افسردگی نیست!
بلکه به این معناست که در صورت نیاز به کنترل شدیدتر فشار خون، داروهای درمانی شما ممکن است نیاز به تنظیم مجدد داشته باشند.
نحوه تاثیر داروهای ضد افسردگی بر فشار خون
تمامی داروهای ضد افسردگی بر روی سیستم عصبی اثر گذاشته و عملکردهای بیوشیمیایی تاثیرگذار بر روی خلق و خوی را تغییر می دهند. اکثر داروهای ضد افسردگی با افزایش میزان سروتونین یا دوپامین موجود در مغز عمل می کنند.
این انتقال‌دهنده‌های عصبی یا همان پیام‌رسان‌های شیمیایی، بر روی “مرکز لذت” در مغز عمل کرده و خلق‌وخو را افزایش می دهند. البته به روش‌های مختلف و این تنها عملکرد آنها نیست.
سروتونین همچنین عملکردهای دیگر بدن مانند هضم، دمای بدن، تولید هورمون و چرخه خواب و بیداری را تنظیم می کند. دوپامین به طور مشابه وظیفه تنظیم خواب، برون ده ادرار و حرکت و هماهنگی عضلات را بر عهده دارد.
سروتونین و دوپامین هر دو در تنظیم جریان خون نقش دارند. سروتونین اعصابی را فعال می‌کند که باعث انقباض عروق (تنگ شدن رگ‌های خونی) می‌شوند تا جریان خون را کند کنند. دوپامین عمدتاً در گشاد شدن عروق (گشاد شدن عروق خونی) برای افزایش جریان خون نقش دارد.
هنگامی که داروهای ضد افسردگی در دسترس بودن سروتونین را افزایش می دهند، می توانند ناخواسته باعث انقباض عروق شوند. این وضعیت به نوبه خود باعث افزایش فشار خون می شود.
تاثیرگذاری داروهای ضد افسردگی بر فشار خون می تواند همزمان با غلظت این داروها در جریان خون افزایش یا کاهش یابد.
نوسانات فشار خون را با مصرف کوچکترین داروها تجربه می کنید و قادر به اندازه گیری صحیح فشار خود نیستید، با استفاده از هولتر فشار خون ۲۴ یا ۴۸ ساعته حتی در حین خواب نیز می توانید مقدار آن را اندازه گیری کنید. از طریق دکمه زیر فرم ویزیت در منزل را پر نمایید.
تأثیر داروهای SSRI در مقابل سایر داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) با جلوگیری از بازجذب ناقل عصبی، میزان سروتونین را در مغز افزایش می دهند.
سروتونین عمدتا توسط سلول های عصبی در ساقه مغز تولید می شود. با حمل سیگنال‌ها بین سلول‌های عصبی مغز عمل کرده و پس از آن توسط سلول‌های عصبی دوباره جذب می‌شوند.
هنگامی که عمل بازجذب این ماده متوقف شود، سروتونین بیشتری برای تحریک مرکز لذت مغز در دسترس است. در نتیجه به دنبال این شرایط خطر ابتلا به فشار خون بالا افزایش می یابد.
اما همه داروهای ضد افسردگی سروتونین را تا سطوحی که فشار خون تحت تأثیر قرار گیرد، افزایش نمی‌دهند.
داروهای ضد افسردگی بالابرنده فشار خون
داروهای ضد افسردگی که معمولاً با فشار خون بالا مرتبط هستند عبارتند از:
- پروزاک (فلوکستین): یک SSRI تجویزی معمول
- افکسور XR (ونلافاکسین): نوعی مهارکننده بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI)
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs): از جمله انسام (سلژیلین)، مارپلان (ایزوکاربوکسازید)، ناردیل (فنلزین) و پارنات (ترانیل سیپرومین)
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای: از جمله نورپرامین (دزیپرامین)، پاملور (نورتریپتیلین)، توفرانیل (ایمی پرامین) و غیره
بر اساس یک بررسی منتشر شده در مجله قلب و عروق در سال ۲۰۲۱، از بین تمام کلاس‌های ضدافسردگی موجود در حال حاضر، SSRI ها از کمترین احتمال ایجاد فشار خون بالا برخوردار هستند.
آیا هنوز هم می توانم از داروهای ضد افسردگی استفاده کنم؟
اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید همچنان می توانید از داروهای ضد افسردگی استفاده کنید. یافتن داروی مناسب یا ترکیبی از داروها می تواند یک فرآیند آزمون و خطا باشد. هدف هر طرح درمانی پیدا کردن مواردی است که فواید آن بیشتر از خطرات باشد.
پزشک شما ممکن است در ابتدا از تجویز انواع خاصی از داروهای ضد افسردگی اجتناب کند و احتمالاً بخواهد فشار خون شما را به دقت در مراحل اولیه درمان مورد کنترل قرار دهد. بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌توانند بدون هیچ مشکلی از رایج‌ترین داروهای ضد افسردگی استفاده کنند، اما برخی ممکن است نیاز به تنظیم برنامه درمان فشار خون بالا داشته باشند. در این میان تغییرات سبک زندگی نیز ممکن است توصیه شود.
این شامل ورزش های معمولی برای بهبود سلامت قلبی عروقی و کمک به کاهش فشار خون و در عین حال تحریک تولید دوپامین و اندورفین است که هر دو باعث افزایش خلق و خو می شوند.
پیشنهاد مطالعه: ورزش چگونه باعث کاهش فشار خون می شود؟
آیا فلوکستین داروی بی خطری است؟
هر فردی ممکن است به هر دارویی واکنش آلرژیک نشان دهد و فلوکستین هم از این قاعده مستثنی نیست. در صورت وجود هر نوع واکنش دارویی یا مشکل قلبی این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید. فلوکستین می تواند تا حدودی باعث افزایش ضربان قلب یا ضربان قلب نامنظم (آریتمی) شود.
کدام داروهای ضد افسردگی برای فشار خون بالا بی خطرند؟
مهارکننده های بازجذب سروتونین با اثرات محدود بر فعالیت سیستم اتونومیک و تأثیر کمتر بر فشار خون باید انتخاب شوند. بنابراین، آنها ایمن ترین طبقه بندی دارویی به ویژه در میان بیماران مسن و قلبی عروقی هستند.
آیا قرص آسنترا فشار خون را بالا می برد؟
قرص سرترالین ۵۰ همان آسنترا است که با تنظیم انتقال دهنده های عصبی باعث برطرف شدن علائم افسردگی و ناراحتی می شود. سرترالین همچنین می تواند بر فشار خون و ضربان قلب شما تأثیر بگذارد. ممکن است برای استفاده ایمن از هر دو دارو به تنظیم دوز یا نظارت مکرر فشار خون و نبض خود نیاز داشته باشید.
