فشار خون پایین در بارداری نشانه چیست؟

اندازه گیری فشار خون شما اطلاعات مهمی درباره سلامتی شما و نوزاد نشان می دهد. همچنین می تواند پزشک را از وضعیت های دیگری مانند پره اکلامپسی ( فشار خون بالا و دفع پروتئین در بارداری ) که ممکن است به آن مبتلا باشید را بررسی کند.

مقاله پیشنهادی : فشار خون بالا در بارداری

تغییراتی که در بدن شما در طول بارداری رخ می دهد می تواند فشار خون شما را تحت تاثیر قرار دهد. هنگام بارداری، سیستم گردش خون شما به سرعت گسترش می یابد، که ممکن است باعث کاهش فشار خون شود.

پایین آمدن فشار خون در اوایل بارداری ( ۲۴ هفته اول ) شایع است.

علت افت فشار در بارداری

دیگر دلایل افت فشار در بارداری عبارتند از:

✅ کمبود آب

✅ کم خونی

✅ خونریزی داخلی

✅ استراحت مطلق طولانی مدت

✅ داروهای خاص

✅ بیماری های قلبی

✅ اختلالات غدد درون ریز

✅ عفونت ها

✅ کمبود های تغذیه ای

✅ واکنش آلرژیک

دستورالعمل های فعلی تعریف یک فشار خون نرمال را اینگونه می گویند، فشار سیستولیک (عدد بالا) کمتر از ۱۲۰ میلی متر جیوه روی ۸۰ میلی متر جیوه که فشار دیاستولیک (عدد پایین) است.

پزشکان فشار خون ۹۰/۶۰ را فشار خون پایین تعریف می کنند. بعضی افراد همیشه به طور طبیعی فشار خون پایینی دارند و علامتی ندارند.

درمان فشار پایین در بارداری

معمولاً فشار خون پایین دوران بارداری درمانی ندارد ، اما خانم باردار با کمک چند روش ساده می تواند علائم خود را کنترل کند. فشار خون اغلب در طول سه ماهه سوم بارداری به حالت عادی برمی گردد.

پزشکان به طور معمول مصرف داروها را برای درمان فشار خون پایین زنان باردار توصیه نمی کنند مگر اینکه علائم جدی باشند یا احتمال بروز عوارض وجود داشته باشد. احتمال دارد فشار خون به طور خود به خود در طول سه ماهه ی سوم بارداری افزایش یابد.

ولی بعضی از خانم های باردار که دچار افت فشار خون غیر طبیعی می شوند، باید تحت نظر پزشک دارو مصرف کنند. گاهی بیماری های جدی مثل کم خونی یا عدم تعادل هورمونی منجر به افت فشار خون می شوند. در این موارد، اول باید بیماری زمینه ای درمان شود.

اگر پزشک داروی خاصی را مسئول افت فشار خون بداند، ممکن است داروی جایگزین را تجویز کند.

مواد غذایی موثر در درمان فشار خون پایین

خوردن انواع خاصی از مواد غذایی به تنظیم فشار خون کمک می کند. وضعیت خود را مرتباً چک کنید و فشار خون خود را اندازه بگیرید تا تاثیر غذایی که مصرف می کنید را ببینید. سعی کنید موارد زیر را مصرف کنید:

مایعات

کم آبی باعث کاهش حجم خون و در نهایت افت فشار خون می شود. هیدراته بودن بدن به خصوص اگر ورزش می کنید، خیلی مهم است.

مواد غذایی غنی از B-12

کمبود ویتامین B-12 می تواند منجر به تپش قلب و کم خونی و افت فشار خون شود. تخم مرغ، غلات و گوشت گاو از جمله مواد غذایی سرشار از B-12 است.

مواد غذایی حاوی فولات

فولات تأثیر مشابه ویتامین B-12 دارد و برای بدن، هر چند به میزان کم، ضروری است. مارچوبه ، نخود و جگر از نمونه مواد غذایی سرشار از فولات است.

نمک

غذاهای شور فشار خون را افزایش می دهند. سعی کنید سوپ ، ماهی دودی ، پنیر و زیتون را جایگزین کنید.

چای شیرین بیان

آلدوسترون هورمونی است که به تعدیل فشار خون کمک می کند. شیرین بیان اثر آلدوسترون را خنثی می کند و در نتیجه نوشیدن چای شیرین بیان باعث افزایش فشار خون می شود ( بر اساس تحقیقی در یک مجله پزشکی معتبر بریتانیایی).

کافئین

قهوه و چای حاوی کافئین است و با تحریک سیستم قلبی-عروقی و افزایش ضربان قلب، فشار خون را به طور موقت افزایش می دهند.

درمان خانگی کاهش فشار خون در دوران بارداری

نکاتی برای رفع فشار خون پایین

با پزشک یا متخصص تغذیه در مورد غذاهایی که باید دور آنها خط بزنید و غذاهایی که باید در حد متعادل میل کنید، مشورت کنید. تغییر سبک زندگی به کنترل فشار خون شما کمک خواهد کرد.

در اینجا چند عادت موثر را توصیه می کنیم تا فشار خون خود را کنترل کنید:

• وعده های غذایی کوچک داشته باشید. وعده های غذایی بزرگ ممکن است باعث افت آنی فشار خون شوند، زیرا بدن برای هضم وعده های غذایی بزرگ انرژی بیشتری مصرف می کند.
• از مصرف غذاهای پر کربوهیدرات و به خصوص کربوهیدرات های فرآوری شده خودداری کنید. این غذاها به سرعت هضم می شوند و ممکن اثر منجر به فشار خون پایین شوند.
• آب بیشتری بنوشید و مصرف الکل را محدود کنید. کم آبی باعث کاهش فشار خون می شود.

علاوه بر تعدیل رژیم غذایی، باید سبک زندگی خود را تغییر بدهید:

• از ورزش کردن در تابستان یا گرمای شدید اجتناب کنید.
• از صرف وقت زیاد در سونا، وان آب داغ و اتاق بخار جلوگیری کنید.
• اگر قصد تغییر وضعیت بدن را دارید (مثل ایستادن)، به آرامی این کار را انجام بدهید.
• از استراحت و خواب طولانی خودداری کنید.
• جوراب مخصوص واریس بپوشید تا خون جریان پیدا کند.

به طور کلی، فشار خون پایین در دوران بارداری نگران کننده نیست، مگر اینکه علایمی را تجربه کنید. افت زیاد فشار خون ، ممکن است نشانه ی یک مشکل جدی و یا حتی تهدید کننده ی حیات باشد.

فشار خون پایین در دوران بارداری شایع است و اغلب باعث بروز مشکلات اساسی نمی شود و بعد از زایمان به حالت عادی بر می گردد. با این حال فشار خون خیلی پایین ممکن است برای مادر و نوزاد خطرناک باشد.

فشار خون بسیار پایین ممکن است منجر به غش کردن، آسیب دیدن اندام های بدن یا شوک شود.

فشار خون پایین حتی ممکن است از علائم حاملگی خارج رحمی باشد. حاملگی خارج رحمی در اثر لانه گزینی خارج رحمی تخمک اتفاق می افتد.

به طور کلی تحقیقات زیادی در زمینه تاثیر فشار خون بالا دوران بارداری بر روی نوزادان انجام شده است، اما داده های مربوط به اثر فشار خون پایین محدود است.

برخی از مطالعات نشان داده اند که فشار خون پایین دوران بارداری ممکن است منجر به مرده به دنیا آمدن جنین و یا کمبود وزن نوزاد شود. با این حال، بعضی از تحقیقات نشان می دهند که فشار خون پایین به تنهایی چنین مشکلاتی ایجاد نمی کند.

برای درک تأثیر فشار خون پایین دوران بارداری بر سلامتی کودک، تحقیقات بیشتری لازم است.

اثرات بارداری بر فشار خون

اگر باردار هستید، با هر بار ویزیت، پزشک یا پرستار باید فشار خون شما را بررسی کند.

فشار خون برآمدی از پمپاژ قلب و نیرو وارد شده به دیواره شریان ها است. فشار خون در بعضی از ساعات مختلف روز بالا یا پایین می شود. البته هیجان یا عصبی بودن شما هم در تغییر فشار خون کاملاً موثر است.

بررسی فشار خون اطلاعات مهمی راجع به وضعیت سلامتی شما و نوزاد می دهد و پزشک از این راه می تواند وضعیت اورژانسی احتمالی مثل پره اکلامپسی را تشخیص بدهد.

تغییرات بدن در طول بارداری بر فشار خون تأثیر می گذارند. در این دوران، سیستم گردش خون به سرعت گسترش پیدا می کند و در نتیجه فشار خون کاهش می یابد.

افت فشار خون در ۲۴ هفته اول بارداری نرمال است.

عوامل دیگری که می توانند در افت فشار خون نقش داشته باشند عبارتند از:

• کمبود آب بدن
• کم خونی
• خونریزی داخلی
• عدم فعالیت فیزیکی
• مصرف داروهای خاص
• بیماری قلبی
• اختلالات غدد درون ریز
• اختلالات کلیوی
• عفونت حاد
• سوء تغذیه
• واکنش آلرژیک

پیشنهاد مطالعه: علت فشار خون پایین و ضربان قلب بالا چیست؟

علائم و نشانه های افت فشار خون در بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

✅ سرگیجه

✅ سبکی سر، به خصوص هنگام ایستادن یا نشستن

✅ غش کردن

✅ حالت تهوع

✅ خستگی

✅ تاری دید

✅ تشنگی غیرعادی

✅ پوسته پوسته،  رنگ پریده یا پوست سرد

✅ تنفس سریع یا کم عمق

✅ عدم تمرکز

در صورت وجود علائم فشار خون پایین در دوران بارداری با پزشک خود تماس بگیرید.

فشار خون پایین با یک آزمایش ساده تشخیص داده می شود.

پزشک یا پرستار کاف دستگاه فشار خون را دور بازویتان می بندد و سپس با یک فشار سنج، فشارتان را اندازه می گیرد.

این آزمایش را پزشک می تواند در مطب انجام دهد، اما شما می توانید دستگاه را خریداری کرده و فشار خون خود را در خانه اندازه گیری کنید.

اگر در دوران بارداری فشار خون پایین داشته باشید، پزشک شما ممکن است دستور انجام تستهای بیشتری را برای رد کردن شرایط دیگر بدهد.

فشار خون شما بعد از زایمان، باید به سطح پیشین خود بازگردد. متخصصین پزشکی فشار خون شما را اغلب در ساعت ها و روزهای بعد از زایمان بررسی می کنند. همچنین پزشک شما احتمالا هنگامی که برای بررسی بعد از زایمانتان به مطب می روید فشار خون شما را اندازه می گیرد.

فشار خون پایین در دوران بارداری طبیعی است. وضعیت معمولا نگران کننده نیست مگر اینکه علائم داشته باشید. اگر علائم فشار خون پایین را تجربه کردید، به دکتر مراجعه کنید.

سوالات شایع

علت فشار پایین در بارداری چیست؟

چگونه فشار خون پایین در بارداری کنترل می شود؟

خانم های باردار با کمک چند روش ساده می تواند علائم خود را کنترل کند. فشار خون اغلب در طول سه ماهه سوم بارداری به حالت عادی برمی گردد.

پزشکان به طور معمول مصرف داروها را برای درمان فشار خون پایین زنان باردار توصیه نمی کنند مگر اینکه علائم جدی باشند یا احتمال بروز عوارض وجود داشته باشد. احتمال دارد فشار خون به طور خود به خود در طول سه ماهه ی سوم بارداری افزایش یابد.

آیا فشار خون بر نوزاد تاثیر می گذارد؟

برخی از مطالعات نشان داده اند که فشار خون پایین دوران بارداری ممکن است منجر به مرده به دنیا آمدن جنین و یا کمبود وزن نوزاد شود. با این حال، بعضی از تحقیقات نشان می دهند که فشار خون پایین به تنهایی چنین مشکلاتی ایجاد نمی کند.

مواد غذایی موثر در درمان فشار خون پایین چیست؟

خوردن انواع خاصی از مواد غذایی به تنظیم فشار خون کمک می کند. وضعیت خود را مرتباً چک کنید و فشار خون خود را اندازه بگیرید تا تاثیر غذایی که مصرف می کنید را ببینید. خوردن مایعات، مواد غذایی سرشار از ویتامین B ، فولات ، نمک ، کافئین و … می تواند در درمان فشار خون پایین موثر باشد.

فشار خون پس از زایمان چگونه است؟

فشار خون شما بعد از زایمان، باید به سطح پیشین خود بازگردد. متخصصین پزشکی فشار خون شما را اغلب در ساعت ها و روزهای بعد از زایمان بررسی می کنند. همچنین پزشک شما احتمالا هنگامی که برای بررسی بعد از زایمانتان به مطب می روید فشار خون شما را اندازه می گیرد.

فشار خون پایین در دوران بارداری طبیعی است. وضعیت معمولا نگران کننده نیست مگر اینکه علائم داشته باشید. اگر علائم فشار خون پایین را تجربه کردید، به دکتر مراجعه کنید.

منابع

https://www.webmd.com

https://www.mayoclinic.org

https://www.everydayhealth.com

https://www.heart.org

دکتر محمد حسین نجفی دکتر متخصص فشار خون در تهران