فشار خون بالا معمولا به اعداد ۹/۱۴ میلی متر جیوه یا ۹/۱۵ میلی متر جیوه برای افراد ۸۰ سال و بالاتر در نظر گرفته می شود. فشار خون ایده آل برای افراد زیر ۸۰ سال بین ۹ تا ۱۲ روی ۸ میلی متر جیوه یا برای افراد بالای ۸۰ سال کمتر از ۱۵ میلی متر جیوه خواهد بود. اما آیا تغییراتی در سبک زندگی مانند دریافت ماساژ درمانی می توانند روی فشار خون موثر باشند؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش با ویکی فشار همراه ما باشید.
ماساژ درمانی و فشار خون
ابتلا به فشار خون بالا خطر ابتلا به بیماری هایی مانند بیماری قلبی، حمله قلبی، سکته مغزی، آنوریسم آئورت و غیره را به همراه دارد. به طور کلی با ترکیبی از داروها و تغییرات سبک زندگی درمان می شود، اما مطالعات اخیر نشان داده‌اند که ماساژ درمانی نیز ممکن است یک مداخله موثر باشد.
بنابراین، آیا ماساژ می تواند به کاهش فشار خون کمک کند؟ تصور می شود که ماساژ با بهبود گردش خون به کاهش فشار خون کمک می کند. بر اساس مطالعات اخیر، همچنین می تواند به بهبود تعدادی دیگر از موارد حیاتی کمک کند. با این حال، نتایج این تحقیقات به طور کلی کوتاه مدت هستند، به این معنی که، در عین موثر بودن، باید بیشتر به عنوان روش های پیشگیری تلقی شوند تا درمان.
آیا ماساژ فشار خون را کاهش می دهد؟
تعدادی از مطالعات حاکی از این بوده‌اند که ماساژ می تواند به کاهش فشار خون کمک کند، به ویژه در افراد مبتلا به پیش فشار خون. تصور می شود که این یک مداخله ایمن، موثر و مقرون به صرفه برای کنترل فشار خون باشد.
ماساژ درمانی با بهبود گردش خون به کاهش فشار خون کمک می کند. خون راکد را از ناحیه تنگ شده بیرون آورده و آن را با خون تازه پر می‌کند. این فرآیند باعث افزایش فشار عروق شده در نتیجه ممکن است باعث شود برخی از ماساژ درمانگران با احتیاط عمل کنند. با این حال، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد ماساژ در برابر فشار خون بالا موثر است.
تحقیقات از اوایل سال ۱۹۹۹ گزارش دادند که فشار خون بالا و علائم مرتبط با ماساژ درمانی کاهش می یابد. در این مطالعه شرکت کنندگان به دو گروه تقسیم شدند یکی برای ماساژ و دیگری برای آرامش درمانی. هر دو گروه سطوح پایین‌تری از اضطراب و افسردگی را نشان دادند، اما فقط در گروه ماساژ، فشار خون کاهش یافت. به طور مشابه، تحقیقات مدرن‌تر در سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ گزارش دادند که ماساژ منظم سوئدی با کاهش فشار خون و ضربان قلب مرتبط است. یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ گزارش داد که وقتی دست و پای شرکت کنندگان به آرامی ماساژ داده می شد، فشار خون کاهش می یافت.
✅ کاهش هورمون استرس
استرس یکی از عوامل مؤثر در فشار خون بالا است و ماساژ درمانی به دلیل توانایی آن در کاهش استرس، تقویت هورمون‌های شادی طبیعی بدن و افزایش آرامش کلی مورد توجه قرار گرفته است. ماساژ با کاهش تولید هورمون های استرس مانند کورتیزول و آدرنالین در بدن، می تواند به طور غیرمستقیم به کاهش فشار خون کمک کند، به خصوص زمانی که در یک محیط آرام و راحت برای بیمار انجام شود. آرامش، بار وارده روی قلب را کاهش می‌دهد و به آن اجازه می‌دهد خون را به طور موثرتری به سایر نقاط بدن پمپاژ کند، که به نوبه خود ممکن است منجر به کاهش فشار خون شود.
✅ افزایش گردش خون
یکی دیگر از فرآیندهای مثبت تأثیرگذار ماساژ روی فشار خون بالا، افزایش گردش خون است. ماساژ جریان خون را در سراسر بدن تحریک می‌کند، که می‌تواند به کاهش نیرویی که خون بر شریان‌ها وارد می‌کند کمک کند. علاوه بر این، ماساژ با کمک به آزادسازی اکسید نیتریک در رگ‌های خونی، یک گشادکننده عروق طبیعی، که رگ‌های خونی را گشاد می‌کند به کاهش فشار خون کمک بیشتری می‌کند.
✅ بهبود فعالیت واگ
عصب واگ نقشی حیاتی در کنترل ضربان قلب و فشار خون ایفا می‌کند و ماساژ درمانی، به‌ویژه تکنیک‌هایی مانند ماساژ سوئدی، فعالیت واگ را تحریک کرده و می‌تواند با کمک به کاهش ضربان قلب به طور بالقوه به کاهش فشار خون کمک کند.
✅ کیفیت خواب بهتر
خواب خوب برای توانایی بدن در تنظیم هورمون های استرس و حفظ فشار خون سالم ضروری بوده و کمبود خواب مزمن با فشار خون بالا مرتبط است. ثابت شده که ماساژ درمانی منظم در درجه اول به دلیل توانایی آن در کاهش تنش عضلانی و گسترش آرامش کلی به بهبود کیفیت خواب کمک می کند.
آیا ماساژ می تواند فشار خون را افزایش دهد؟
به طور معمول، ماساژ فشار خون را به طور موقت افزایش می دهد زیرا بر سیستم گردش خون تأثیر می گذارد. ماساژ باعث انبساط عروق خونی و رگ های لنفاوی می شود که جریان خون را تسریع می کند. این افزایش جریان خون با نیرویی بیشتر از حد معمول به رگ های خونی برخورد می کند و در نتیجه فشار خون بالاتر می رود. با این حال، این وضعیت معمولاً موقتی است و با گذشت زمان تصور می‌شود که ماساژ فشار خون را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، برخی از انواع خاص ماساژ ممکن است فشار خون را بیش از سایرین افزایش دهند. این شامل:
- ماساژ ورزشی
- ماساژ تریگر پوینت
- رفلکسولوژی
چه نوع ماساژی برای فشار خون بالا مفید است؟
برخی از تحقیقات نشان داده که اشکال مختلف ماساژ می تواند در کاهش فشار خون موثرتر از بقیه باشد. با این حال، این در همه تحقیقات سازگار نیست. برخی افراد مخالف این باور هستند و مشخص نیست که آیا انواع خاصی از ماساژ موثرتر است یا خیر. همانطور که گفته شد، به نظر می رسد ماساژ سوئدی موفقیت زیادی در آزمایشات بالینی داشته باشد.
ماساژ سوئدی
تحقیقات مدرن فوق در مورد ماساژ و فشار خون همگی در استفاده از ماساژ سوئدی مورد بررسی قرار گرفتند. نظر عمومی بر این است که ماساژ سوئدی برای کاهش فشار خون در یک دوره ۶-۴ هفته‌ای موثر است. مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۳ گزارش داد که ماساژ سوئدی موثرتر از استراحت ساده است و همچنین به کاهش ضربان قلب در حالت استراحت کمک می کند.
محل ماساژ برای کاهش فشار خون
تکنیک‌های ماساژ سوئدی ممکن است در کاهش فشار خون مؤثر باشد، اما تحقیقات دیگر نشان داده محلی از بدن که ماساژ روی آن اعمال می‌شود نیز ممکن است بر موفقیت این روش تأثیر داشته باشد.
- ماساژ ملایم دست ها و پاها – یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ کاهش فشار خون را در بیماران مبتلا به سندرم کرونری گزارش کرد.
- ماساژ پشت – یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ کاهش فشار خون و بهبود علائم حیاتی را در افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب گزارش کرد.
- ماساژ پشت و پا – یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ کاهش فشار خون را در زنان مبتلا به فشار خون گزارش کرد.
اثرات ماساژ برای فشار خون بالا چه مدت ماندگار است؟
مشخص نیست که اثرات ماساژ برای فشار خون بالا چقدر باقی می ماند زیرا اکثر تحقیقات فقط اثرات کوتاه مدت آن را بررسی کرده‌اند. در برخی موارد، مطالعات گزارش کردند که این مزایا حدود ۷۲ ساعت ماندگار بوده و یکی دیگر از مطالعات گزارش داده که مزایای آن پس از ۲ هفته به طور کامل از بین رفته است.
واضح است که ماساژ نتایج سریعی در کاهش فشار خون ارائه می دهد، اما این نتایج به سرعت از بین می روند. ماساژ ممکن است یک راه حل بدون دارو برای فشار خون بالا باشد، اما باید به عنوان یک درمان مداوم به جای یک راه حل سریع تلقی شود.
آیا ماساژ درمانی برای تمامی شرایط قلبی بی‌خطر است؟
برای اکثر مردم، ماساژ یک روش ایمن و موثر برای آرامش است، اما اگر مبتلا به بیماری قلبی یا گردش خون خاصی هستید، ممکن است استفاده از ماساژ درمانی به سلامت شما آسیب برساند. همیشه باید از قبل با پزشک یا تکنسین ماساژ خود بی خطر بودن نوع ماساژ را مورد بررسی قرار دهید.
✔ اگر مبتلا به ریتم قلب غیرطبیعی مانند فیبریلاسیون دهلیزی (AF) هستید، مهم است که با متخصص قلب خود در این باره مشورت کنید، زیرا در معرض خطر بیشتری برای لخته شدن خون قرار دارید که می تواند در جریان خون شما به مغز، ریه ها یا اندام ها برسد.
✔ در طول ماساژ، فشار باعث حرکت مایعات در اطراف بدن شما می شود که می تواند بر قلب و سیستم گردش خون، به ویژه فشار خون شما تأثیر بگذارد. ممکن است درمانگر شما نیاز به بررسی فشار خون شما قبل و بعد از آن داشته باشد. به آرامی از روی میز ماساژ خارج شوید، آهسته بنشینید و بعد از آن آب بنوشید.
✔ اگر مبتلا به نارسایی قلبی هستید، متخصص قلب ممکن است به شما توصیه کند که فقط در محلی که در حالت نشسته قرار دهید، ماساژهای ملایم انجام دهید مانند ماساژ دست ها، پاها یا سر و گردن (مخصوصاً اگر هنگام دراز کشیدن صاف در تنفس مشکل داشته باشید).
✔ اگر دارای دستگاهی مانند پیس میکر یا دفیبریلاتور (ICD) هستید، معمولاً ماساژ دادن برای شما مشکلی نخواهد داشت و درمانگر باید از ماساژ ناحیه‌ای که دستگاه در آن قرار داده شده اجتناب کند. اگر از داروهای ضد انعقاد (رقیق‌کننده‌های خون، مانند وارفارین یا آپیکسابان) استفاده می‌کنید، ممکن است به راحتی کبود شوید، بنابراین ماساژ بافت عمقی گزینه مناسبی نخواهد بود.
✔ اگر دچار حمله قلبی شده‌اید یا در حال گذراندن نقاهت پس از عمل جراحی قلب هستید، معمولاً احساس اضطراب می کنید، بنابراین ماساژ ممکن است به شما در ایجاد آرامش کمک کند. با متخصص خود صحبت کنید که چه مدت باید منتظر بمانید، زیرا ممکن است زخم هایی داشته باشید که نیاز به بهبود داشته باشند.
کلام آخر
محققان تاکید می کنند که مطالعات در مورد ماساژ برای فشار خون بالا محدود است. با این حال، شواهد کنونی نشان می‌دهد که این روشی بی‌خطر، مؤثر و بدون دارو برای کاهش فشار خون برای افراد مبتلا به تعدادی از بیماری‌ها مانند فشار خون بالا، سندرم کرونری و نارسایی احتقانی قلب است.
همانطور که گفته شد، این یک درمان نیست. برخی تحقیقات بیان می‌کنند که فواید ماساژ ممکن است تنها حدود ۷۲ ساعت باقی بماند. به این ترتیب، این درمان باید بیشتر به عنوان پیشگیری در نظر گرفته شود تا به عنوان یک راه حل طولانی مدت. همچنین ممکن است در صورت استفاده همراه با سایر مداخلات موثر باشد.
