هیدروکلروتیازید معمولاً برای درمان فشار خون بالا تجویز می شود. به عبارتی قرص خوراکی هیدروکلروتیازید یک داروی عمومی است که برای ادم (ورم ناشی از تجمع مایعات) ناشی از شرایط خاص و فشار خون بالا تجویز می شود. هیدروکلروتیازید از دسته داروهای دیورتیک تیازیدی به شمار می رود. اگر این دارو برای شما نیز تجویز شده بهتر است ادامه این مقاله از ویکی فشار را از دست ندهید.
قرص هیدروکلروتیازید برای چیست؟
هیدروکلروتیازید یک داروی دیورتیک است که به آن قرص آب نیز گفته می شود و ممکن است برای کاهش ادم (احتباس مایعات) ناشی از شرایط زیر مورد استفاده قرار گیرد.
- نارسایی احتقانی قلب، وضعیتی است که در آن قلب آنطور که باید پمپاژ نمی کند.
- بیماری های کبدی، مانند سیروز، که می تواند منجر به تجمع مایع در شکم (آسیت) شود.
- بیماری کلیوی، از جمله پروتئین در ادرار (سندرم نفروتیک)
- مایعات ناشی از مصرف هورمون‌هایی مانند استروژن یا سایر استروئیدها
هیدروکلروتیازید ممکن است برای سایر شرایطی که توسط متخصص قلب و عروق شما تعیین می شود نیز تجویز شود.
مکانیسم اثر هیدروکلروتیازید
هیدروکلروتیازید با افزایش مقدار ادرار شما عمل می کند. این کار را با کمک به کلیه ها در حذف الکترولیت هایی مانند سدیم (نمک) و آب از بدن انجام داده همچنین به نظر می رسد که به خون اجازه جریان آزادانه‌تری می دهد و بدین ترتیب به کاهش فشار خون کمک می کند.
اشکال دارویی هیدروکلروتیازید
هیدروکلروتیازید به صورت Microzide و هیدروکلروتیازید عمومی در اشکال دارویی زیر موجود است که از راه خوراکی مصرف می شود.
✔ کپسول خوراکی ۱۲.۵ میلی گرم
✔ قرص خوراکی ۱۲.۵ میلی گرم
✔ قرص خوراکی ۲۵ میلی گرم
✔ قرص خوراکی ۵۰ میلی گرم
عوارض جانبی قرص هیدروکلروتیازید
شایع‌ترین عوارض جانبی هیدروکلروتیازید در ادامه عنوان شده است. در صورت مشاهده هر یک از این عوارض جانبی آنها را با پزشک خود در میان بگذارید.
- فشار خون پایین
- تغییرات الکترولیت و افزایش قند خون
- افزایش میزان ادرار کردن
عوارض جانبی جدی هیدروکلروتیازید
در حالی که بروز چنین عوارضی از شیوع کمتری برخوردار است، جدی‌ترین عوارض جانبی هیدروکلروتیازید شامل موارد زیر می شود:
فشار خون پایین با بدتر شدن عملکرد کلیه. از دست دادن آب از هیدروکلروتیازید می تواند فشار خون شما را بیش از حد کاهش داده و باعث کم آبی بدن شود. هر دو وضعیت ممکن است منجر به مشکلاتی شوند که جدی‌تر از سبکی سر هستند. جریان خون ضعیف به اندام‌های مهمی مانند کلیه‌ها به‌ویژه در افراد میانسال ممکن است رخ دهد. به اندازه کافی آب بنوشید تا هیدراته بمانید، به خصوص اگر تعریق زیاد، استفراغ یا اسهال دارید. به آرامی از رختخواب یا از حالت نشسته بلند شوید. اگر هر یک از علائم زیر را دارید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
- سرگیجه، احساس سبکی سر، یا غش
- احساس ضعف یا خستگی
- افزایش وزن ناگهانی
- گیجی
- کاهش نیاز به ادرار کردن
- افزایش تشنگی
- ادرار تیره یا با بوی قوی
- خشکی دهان
- چشم های فرو رفته
- سردرد
- ضربان قلب سریع
تغییرات الکترولیت و افزایش قند خون. هیدروکلروتیازید ممکن است سطح قند خون (گلوکز) شما را افزایش دهد و باعث تغییراتی در سطوح برخی مواد معدنی در بدن شما شود که الکترولیت نامیده می شود. به عنوان مثال، ممکن است باعث سطوح پایین پتاسیم (هیپوکالمی)، سطوح پایین سدیم (هیپوناترمی)، سطوح پایین منیزیم (هیپومنیزیمی)، سطوح کلسیم بالا (هیپرکلسمی)، یا سطوح پایین کلرید (هیپوکلرمی)، یا سطوح بالای گلوکز (هیپرگلیسمی) شود. این تغییرات می تواند جدی باشد. پزشک برای بررسی سطح گلوکز و الکترولیت شما آزمایش خون درخواست خواهد داد، به خصوص اگر داروهای خاصی مصرف می کنید. در صورت داشتن هر یک از علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید.
- ضعف
- خستگی غیرمعمول
- گرفتگی یا انقباض عضلانی
- یبوست
- حالت تهوع، استفراغ یا از دست دادن اشتها
- سرگیجه
- بی‌قراری یا تحریک پذیری
- دشواری در تنفس
- سردرگمی یا کاهش هوشیاری
- ریتم غیر طبیعی قلب
- تشنج
کوتاه بینی و گلوکوم. هیدروکلروتیازید ممکن است دیدن اجسام دور را سخت‌تر کند (کوته‌بینی). همچنین ممکن است فشار داخل چشم را افزایش دهد و باعث یا بدتر شدن گلوکوم با زاویه باریک شود که می تواند منجر به نابینایی شود. اگر آلرژی به سولفا یا پنی سیلین دارید، ممکن است این مسائل با مصرف هیدروکلروتیازید بیشتر باشد. اگر هر یک از علائم زیر را دارید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
- مشکل در دیدن اجسام دور
- از دست دادن بینایی
- درد یا قرمزی چشم
- سردرد یا استفراغ شدید
- دیدن دایره های روشن و رنگارنگ اطراف چراغ ها (هاله های دید)
واکنش های آلرژیک شدید. هیدروکلروتیازید ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود که می تواند جدی باشد. اگر هر یک از علائم واکنش آلرژیک جدی را تجربه می کنید، مصرف هیدروکلروتیازید را متوقف کنید و فورا کمک بگیرید.
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- ضربان قلب
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- غدد لنفاوی متورم
- تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
- مشکل در بلع یا گرفتگی گلو
- خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز کم رنگ روی پوست به نام کهیر
- حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر، یا غش
- گرفتگی معده
- درد مفاصل
واکنش های پوستی شدید هیدروکلروتیازید می تواند واکنش های پوستی شدیدی به نام سندرم استیونز-جانسون (SJS) و نکرولیز سمی اپیدرمی (TEN) ایجاد کند که در صورت عدم درمان می تواند منجر به مرگ شود. اگر دچار جوش شدید، هیدروکلروتیازید را متوقف کنید و فوراً با پزشک خود در این باره صحبت کنید. اگر هر یک از علائم زیر SJS یا TEN را دارید فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
- پوست قرمز یا بنفش دردناکی که به نظر سوخته و کنده می شود.
- بثورات قرمز صاف یا تاول روی پوست، دهان، بینی و اندام تناسلی
- چشمان قرمز، دردناک همراه با آبریزش
التهاب پانکراس (پانکراتیت). هیدروکلروتیازید ممکن است باعث التهاب پانکراس شود که به آن پانکراتیت می گویند. اگر علائم پانکراتیت را تجربه می کنید، از جمله استفراغ یا درد شدید در قسمت بالای شکم که به پشت می رسد، مصرف هیدروکلروتیازید را متوقف کنید و فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
آسیب کبد. آسیب کبدی که سمیت کبدی نیز نامیده می شود، در هنگام مصرف هیدروکلروتیازید ممکن است رخ دهد. اگر هر یک از علائم آسیب کبدی زیر را دارید فوراً با پزشک خود مشورت کنید.
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد معده یا شکم
- تب
- ضعف یا خستگی غیرعادی
- خارش
- از دست دادن اشتها
- رنگ روشن
- مدفوع قرمز
- ادرار تیره رنگ
موارد منع مصرف هیدروکلروتیازید
آلرژی به مواد تشکیل‌دهنده، افرادی که به هر یک از موارد زیر حساسیت دارند نباید هیدروکلروتیازید مصرف کنند.
- هیدروکلروتیازید
- اسیدریکس
- هیدرودیوریل
- میکروزید
- اورتیک
- زید
- هر داروی دیگری که به عنوان سولفونامید (دارو سولفا) شناخته می شود. داروساز شما می تواند تمام مواد تشکیل دهنده محصولات هیدروکلروتیازید خاصی را که موجود است به شما بگوید.
- عدم تولید ادرار. اگر ادرارتان خیلی کم است یا اصلاً ادرار نمی کنید، از هیدروکلروتیازید استفاده نکنید. به این حالت آنوری نیز گفته می شود.
- الکترولیت بسیار کم. اگر الکترولیت پایینی دارید، از جمله سدیم یا پتاسیم کم، ممکن است استفاده از هیدروکلروتیازید بی خطر نباشد. متخصص قلب و عروق شما ممکن است قبل از شروع هیدروکلروتیازید، الکترولیت های شما را اندازه گیری کند. الکترولیت های پایین معمولا چیزی نیست که بتوانید آن را احساس کنید، بنابراین مهم است که آن را در ویزیت های مختلف بررسی کنید.
هشدارهای مصرف هیدروکلروتیازید
هیدروکلروتیازید را مصرف نکنید مگر اینکه توسط یک متخصص برای شما تجویز شده باشد. آن را طبق دستور مصرف کنید.
هیدروکلروتیازید را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید، حتی اگر آنها شرایطی مشابه شما داشته باشند باز هم امکان آسیب رساندن به آنها وجود دارد.
هیدروکلروتیازید را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
هیدروکلروتیازید می تواند بر هوشیاری یا هماهنگی شما تأثیر بگذارد. تا زمانی که متوجه نشدید هیدروکلروتیازید چگونه بر شما تأثیر می گذارد، رانندگی نکنید یا فعالیت های دیگری که نیاز به هوشیاری یا هماهنگی دارند انجام ندهید.
افرادی که ۶۵ سال یا بیشتر دارند می توانند در معرض خطر بیشتری برای برخی از عوارض جانبی هیدروکلروتیازید باشند. اگر در این گروه سنی هستید، با پزشک خود در مورد خطرات آن صحبت کنید.
پوست شما ممکن است به نور خورشید و وسایلی که نور مشابهی را از خود ساطع می‌کنند، مانند لامپ‌های آفتابی و سولاریوم ها، در حین مصرف داروهای خاصی از جمله هیدروکلروتیازید، بسیار حساس باشند. به این وضعیت حساسیت به نور گفته می شود. در صورت نیاز به قرار گرفتن در معرض نور خورشید از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و کلاه و لباسی بپوشید که پوست شما را بپوشاند. با پزشک خود در مورد معاینات سرطان پوست صحبت کنید.
پزشک را در جریان تمام شرایط سلامتی خود و هر گونه داروهای تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها/مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل های مصرفی قرار دهید. این به آنها کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا هیدروکلروتیازید برای شما مناسب است یا خیر.
شرایط فعلی و سابقه قبلی پزشکی. اگر هر یک از موارد زیر را دارید پزشک خود را در جریان بگذارید.
- نارسایی قلبی
- مشکلات کبدی
- مشکلات کلیوی
- اسهال یا استفراغ مداوم یا شدید که می تواند منجر به کم آبی بدن شود.
- الکترولیت کم، از جمله پتاسیم و سدیم
- ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی)
- دیابت
- نقرس
- مشکلات پروستات
- کاهش نیاز به ادرار کردن
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک. هیدروکلروتیازید ممکن است لوپوس اریتماتوز سیستمیک را فعال یا بدتر کند. در صورت بروز یا بدتر شدن راش، درد مفاصل، تب یا خستگی غیرعادی به پزشک خود اطلاع دهید.
- آلرژی سولفا. برخی از افرادی که آلرژی به سولفا دارند ممکن است به هیدروکلروتیازید نیز حساسیت داشته باشند. آلرژی به سولفا یک بثورات پوستی یا واکنش جدی‌تر به داروهای سولفا یا سولفونامید است. داروهای سولفا شامل سولفامتوکسازول، سولفادیازین نقره یا سولفاسالازین است. اگر به داروها حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
- بارداری. مشخص نیست که آیا هیدروکلروتیازید چگونه می تواند بر بارداری تأثیر بگذارد یا به جنین آسیب برساند. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. متخصص قلب و عروق به شما در مورد مصرف هیدروکلروتیازید در دوران بارداری یا تلاش برای باردار شدن توصیه های لازم را انجام خواهد داد.
- شیردهی. در دوران شیردهی از مصرف هیدروکلروتیازید خودداری کنید. هیدروکلروتیازید می تواند به شیر مادر منتقل شود. اگر در دوران شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
تداخلات هیدروکلروتیازید با غذاها یا نوشیدنی ها
هیچ اثر متقابل شناخته شده‌ای بین هیدروکلروتیازید و غذاها یا نوشیدنی ها وجود ندارد. با این حال، از آنجایی که هیدروکلروتیازید بر الکترولیت ها تأثیر می گذارد، مهم است که در مورد مصرف الکترولیت ها، از جمله سدیم و پتاسیم، با متخصص قلب و عروق خود صحبت کنید.
مشخص نیست که آیا نوشیدن الکل بر هیدروکلروتیازید تأثیر می گذارد یا خیر. در صورت مصرف الکل در حین مصرف هیدروکلروتیازید، خطر سرگیجه ممکن است افزایش یابد. بهتر است میزان مصرف الکل را محدود کنید.
تداخلات دارویی با هیدروکلروتیازید
همیشه در مورد داروهای تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها/مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، با پزشک خود صحبت کنید. به ویژه، مطمئن شوید که قبل از مصرف هیدروکلروتیازید در مورد استفاده از هر یک از موارد زیر صحبت کرده اید.
- یک باربیتورات، مانند فنوباربیتال، بوتالبیتال یا پریمیدون، دارویی که ممکن است برای درمان بی خوابی، میگرن یا تشنج استفاده شود.
- یک اپیوئید مانند اکسی کدون، مورفین، کدئین یا فنتانیل، دارویی که برای انواع خاصی از درد استفاده می شود.
- دارویی برای دیابت
- دارویی برای فشار خون بالا
- کلستیرامین یا کلستیپول که گاهی برای کاهش کلسترول استفاده می شود.
- یک کورتیکواستروئید، مانند پردنیزون، متیل پردنیزولون، یا دگزامتازون، دارویی که برای برخی شرایط التهابی تجویز می شود.
- لیتیوم، دارویی که معمولاً برای برخی از شرایط سلامت روان استفاده می شود.
- یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID)، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، و غیره که در بسیاری از محصولات تجویزی و OTC برای درد، تورم و تب موجود است.
- دیگوکسین (لانوکسین)، دارویی است که برای درمان ضربان نامنظم قلب و برخی از انواع نارسایی قلبی استفاده می شود.
- یک ادرارآور که به آن قرص آب نیز گفته می شود، دارویی است که برای کاهش ادم (احتباس مایعات) و فشار خون استفاده می شود.
قرص هیدروکلروتیازید و سنگ کلیه
هم مسدود کننده های کانال کلسیم (کلسیم بلوکرها) و هم ACEi/ARB باعث افزایش دفع کلسیم در ادرار می شوند و در نتیجه ممکن است باعث ایجاد سنگ کلیه در بیماران مبتلا به فشار خون بالا شوند.
دیورتیک‌های تیازیدی و شبه تیازیدی (که در مجموع به آنها تیازید گفته می‌شود) سنگ بنای پیشگیری دارویی از عود برای بیش از ۵۰ سال بوده‌اند. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که تیازیدها به طور موثر از عود سنگ جلوگیری می کنند.
قرص هیدروکلروتیازید برای لاغری
هیدروکلروتیازید برای خلاص شدن از شر مایعات اضافی در بدن شما عمل می کند. با خلاص شدن از شر این مایع می تواند باعث کاهش وزن شود. اگرچه دیورتیک ها باعث کاهش وزن سریع می شوند، اما این کاهش وزن ناشی از وزن آب است، نه کاهش چربی، و به محض آبرسانی مجدد، دوباره آن را به دست خواهید آورد. استفاده نادرست از قرص های آب می تواند منجر به کم آبی بدن، عدم تعادل الکترولیت ها، خستگی، گرفتگی عضلات و آسیب طولانی مدت کلیه شود.
