درمان کلسترول بالا با چند راهکار ساده!

به نگارش دکتر محمدحسین نجفی آخرین ویرایش اردیبهشت ۹, ۱۴۰۳

کلسترول نوعی چربی است که نقش مهمی در بدن انسان دارد. از جمله مهمترین اعمال آن در بدن: کمک به هضم غذا، ساختن دیواره سلولی و ساختن هورمون ها و برخی ویتامین ها از جمله ویتامین D است. در این مقاله می خواهیم درمان کلسترول بالا را بررسی کنیم.

از آن جایی که کلسترول محلول در چربی است، پس برای انتقال به خون نیاز به حاملی به نام لیپوپروتئین دارد. HDL و LDL نقش لیپوپروتئین را ایفا می کنند. اگر سطح LDL خون بالا برود، به آن کلسترول بالا گفته می شود. بالا بودن کلسترول به خصوص در افرادی که زمینه های زیر را دارند خطرناک است:

افرادی که اضافه وزن دارند.
افرادی که رژیم غذایی ناسالم دارند.
افرادی که سیگار می کشند و یا الکل مصرف می کنند.
افرادی که به دیابت هستند.
افرادی که به نارسایی مزمن کبد یا کلیه مبتلا هستند.

برای درمان کلسترول بالا چه بخوریم

تحقیقات در زمینه اثر بخش بودن مکمل های دارویی یا دم نوش در کاهش کلسترول خون همچنان ادامه دارد و تاثیر آن ها هنوز قطعی نیست. اما برخی از مکمل ها یا دمنوش ها ممکن است در ترکیب با دارو اصلی مورد مصرف قرار بگیرند و اثر دارو را افزایش بدهند.

نیاسین (ویتامین B3)

نیاسین LDL و تری گلیسیرید را کاهش می دهد و سطح HDL خون را بالا می برد. این ویتامین به صورت مکمل غذایی در دسترس است. انجمن قلب آمریکا به بیماران توصیه می کند که نیاسین را به خاطر عوارض جانبی آن فقط در صورت تجویز پزشک متخصص مصرف کنند.

پیشنهاد مطالعه: کامل‌ترین اطلاعات درباره ویتامین های موثر در فشار خون

دمنوش

فواید درمانی چای های گیاهی قرن هاست که در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات نشان می دهد که چای های گیاهی تاثیرات مثبتی بر درمان کلسترول بالا دارند.

چایی های سنتی مثل چای سیاه، سبز، سفید از برگ و جوانه های گیاه Camellia sinensis تهیه می شود. ولی چای های گیاهی از کاملیا سیننسیس تهیه نمی شوند و تاثیر درمانی بیشتری دارند.

چند نمونه دمنوش:

بابونه
نعناع فلفلی
به لیمو
انواع توت ها (مثل زغال اخته، تمشک، توت فرنگی و توت سیاه)
پرتقال
اسطوخودوس
زنجبیل

غذاهای مفید برای کلسترول بالا

مواد غذایی زیر نه تنها کلسترول خون را کاهش می دهند، بلکه ریسک فاکتور های بیماری های قلبی را هم بر طرف می کنند.

حبوبات

حبوبات شامل لوبیا، نخود فرنگی و عدس است. این دسته از مواد غذایی غنی از فیبر، مواد معدنی و پروتئین است. جایگزین کردن گوشت قرمز با حبوبات می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد.

آووکادو

آووکادو منبع غنی از اسید های چرب اشباع نشده و فیبر است. این دو ماده به کاهش LDL کمک کرده و HDL را افزایش می دهند.

بادام و گردو

آجیل از منابع غذایی مغذی و مفید است که حاوی اسید های چربی اشباع نشده و امگا ۳ است.

ماهی

ماهی قزل آلا و سالمون از منابع عالی اسیدهای چرب امگا ۳ بلند زنجیر است. امگا ۳ با افزایش HDL و کاهش التهاب و خطر سکته مغزی، سلامت قلب را تقویت می کند.

میوه ها و انواع توت ها

پکتین ماده‌ای است که کلسترول را تا ۱۰٪ کاهش می دهد. این ماده در انواع میوه ها مثل سیب، انگور، مرکبات و توت فرنگی یافت می شود.

شکلات سیاه و کاکائو

تحقیقات نشان می دهند که شکلات سیاه و کاکائو می توانند LDL را کاهش دهند.

سویا

سویا نوعی از حبوبات است که با کاهش LDL و کلسترول تام و افزایش HDL کلسترول خون را تنظیم می کند.

درمان کلسترول خون بالا

اگر کلسترول خون شما بالا است با رژیم غذایی مناسب و تغییر سبک زندگی می توانید آن را کنترل کنید. مثلا:

سیگار را ترک کنید.
اگر اضافه وزن دارید، حتما وزن کم کنید.
فعالیت فیزیکی داشته باشید. تحقیقات نشان می دهند که ورزش هوازی ۷۵-۱۵۰ دقیقه در هفته به کاهش کلسترول خون کمک می کند.
غذاهای سالم و سرشار از فیبر و اسیدهای چرب امگا ۳ را در رژیم غذایی خود بگنجانید. سبزیجات، میوه، برنج قهوه ای، اوتمیل و حبوبات غنی از فیبر است.
مصرف چربی های اشباع را محدود کنید. به عنوان مثال روغن زیتون را جایگزین روغن سرخ کردنی کنید.
چربی های ترانس را از رژیم غذایی خود حذف کنید. اسید های چرب ترانس دسته ای از چربی های گیاهی غیر اشباع است که در دمای اتاق حالت جامد دارد. مارگارین، میوه خشک و مواد غذایی فرآوری شده از منابع اسید چرب ترانس است.
الکل را در حد متعادل بنوشید.
استرس خود را مدیریت کنید.

درمان دارویی کلسترول بالا

تغییر سبک زندگی اولین خط دفاعی در برابر کلسترول بالا است. اما اگر ایجاد این تغییرات موثر نباشد و کلسترول خون شما همچنان بالا باشد، پزشک دارو تجویز می کند.

انتخاب دارو به فاکتور های مختلفی مثل سن، وضعیت سلامتی فرد، بیماری های زمینه ای و عوارض جانبی احتمالی دارو بستگی دارد. دارو های رایج شامل موارد زیر است:

استاتین ها

آتورواستاتین (Lipitor)
فلوواستاتین (Lescol XL)
لوواستاتین (Altoprev)
پیتواستاتین (Livalo)
پرواستاتین (Pravachol)
رزوواستاتین (Crestor)
سیمواستاتین (Zocor)

رزین های کمپلکس ساز با اسیدهای صفراوی

کلستیرامین (Prevalite)
کلسولام (Welchol)
کلستیپول (Colestid)

مهار کننده های جذب کلسترول

ازتیمیب (Zetia)

مهار کننده های PCSK9

الیروکوماب (Praluent)
اولوکوماب (رپاتا Repatha)

درمان کلسترول بالا در طب سنتی

در طب سنتی درمان های متعددی برای کاهش چربی خون مورد استفاده است که در آن ها نقش گیاهان دارویی چشمگیر می باشد. تحقیقات اخیر روی مکمل های غذایی و گیاهان دارویی مورد استفاده در طب سنتی حاکی از آن است که ترکیبات موجود در آن ها از جمله فیبر، ویتامین ها، فلاونوئیدها، استرول ها و دیگر ترکیبات آنتی اکسیدانی، علاوه بر کاهش چربی خون می توانند در مهار اکسیداسیون LDL و حذف رادیکال آزاد اکسیژن نقش داشته باشند. مثل:

دانه های گشنیز
پیاز
سیب
جوانه لوبیا
سیب
مرغ
غلات
قارچ
کاهو
چای سبز
سرکه سیب
روغن نارگیل

اگر کلسترول خون شما پایین است نگران نباشید نشانه های پایین بود کلسترول خون را بخوانید

غذاهای مضر برای کلسترول بالا

کلسترول بدن از دو راه به دست می ‏آید: راه اول و عمده ترین منبع، کلسترولی است که کبد تولید می کند. راه دوم کلسترولی است که از خارج بدن تأمین می شود و عمدتاٌ با خوردن غذاهای حیوانی مانند تخم مرغ، گوشت و شیر فراهم می‏ شود. بدن سطح کلسترول خون را تنظیم می کند، اما مصرف برخی از غذاها سطح کلسترول را بیش از بالا می برند و باعث علائم پوستی و یا در موارد شدیدتر بیماری های قلبی عروقی می شوند.

مصرف مواد غذایی زیر LDL و کلسترول خون را بالا می برد: