زمانی که چندین ساعت غذا نخورده باشید، سطح قند خون‌تان کاهش می یابد. بدن شما سیگنال‌های گرسنگی را به مغز ارسال کرده و باعث غرغر کردن شکم می‌شود تا بدین ترتیب اشتهای شما را تحریک کند. بسیاری از ما قبلاً چنین شرایطی را تجربه کرده ایم و علاوه بر ناراحتی معده خالی معمولاً دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اما گاهی اوقات ممکن است علائم دیگری مانند تپش قلب را در هنگام گرسنگی تجربه کنید. آیا گرسنگی و تپش قلب با هم در ارتباطند؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش با ویکی فشار همراه باشید.
ارتباط گرسنگی و تپش قلب
اگر سطح قند خون شما به زیر سطح سالم کاهش یابد، هیپوگلیسمی یا افت قند خون رخ می دهد. هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون می تواند باعث ضربان قلب سریع، تپش قلب و سایر علائم شود.
چگونه گرسنگی به قند خون پایین منجر می‌شود؟
گرسنگی نشانه بدن شماست که به غذا نیاز دارد. این احساسی است که وقتی مدتی غذا نخورید به شما دست می دهد و در نتیجه بدنتان با کمبود انرژی مواجه می شود. گرسنگی باعث ایجاد انگیزه در مصرف غذا می شود.
گلوکز (قند خون) منبع اصلی انرژی بدن است که از غذاهای مصرفی به دست می آید. پس از تجزیه غذا، گلوکز در جریان خون آزاد می شود، جایی که به تمام سلول های بدن می رسد و به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد. اندام های حیاتی، از جمله قلب، برای عملکرد صحیح خود به سطوح کافی قند خون نیاز دارند.
هیپوگلیسمی زمانی اتفاق می افتد که بدن قند خون خیلی کمی داشته باشد. برای اکثر افراد، این حالت زمانی رخ می دهد که سطح قند خون به زیر ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) برسد. افراد مبتلا به دیابت ممکن است هیپوگلیسمی را به عنوان یک عارضه جانبی داروهای دیابتی که مصرف می کنند، تجربه کنند.
علل بالقوه
اگرچه هیپوگلیسمی در افراد مبتلا به دیابت شایع‌تر است، افراد بدون دیابت نیز می‌توانند تحت تأثیر این وضعیت قرار گیرند.
علل شایع قند خون پایین در افراد بدون دیابت عبارتند از:
- برخی داروها (به عنوان مثال، مسدود کننده های بتا، لیتیوم)
- مصرف زیاد الکل
- روزه گرفتن
- جراحی بای پس معده (کاهش وزن)
- تولید بیش از حد انسولین
سایر شرایط سلامتی، از جمله عدم تعادل هورمونی، بیماری کبد، بیماری کلیوی، عفونت‌های شدید و بیماری قلبی پیشرفته
علائم
هنگامی که سطح قند خون بسیار پایین می آید، ممکن است علائم هیپوگلیسمی را تجربه کنید که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اضطراب
- گیجی
- سرگیجه
- گرسنگی
- تحریک پذیری
- ضربان قلب تند
- لرزش
- تعریق
ممکن است در طول یک دوره هیپوگلیسمی، همه علائم را تجربه نکنید. علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و برخی افراد اصلاً علائمی ندارند.
آیا گرسنگی می تواند باعث تپش قلب شود؟
بدن شما برای اینکه به درستی عمل کند به مقادیر کافی قند خون نیاز دارد. زمانی که سطح گلوکز شما خیلی پایین است، سیستم‌های بدن و اندام‌های حیاتی شما انرژی کافی برای عملکرد مناسب را ندارند. اگر در هنگام گرسنگی متوجه شدید ضربان قلب شما به سرعت می زند، ممکن است سطح قند خون شما بسیار پایین باشد.
تحقیقات نشان می دهد که سطح پایین گلوکز خون باعث افزایش ضربان قلب در افراد مبتلا به دیابت و بدون دیابت می شود. دلیل این وضعیت هیپوگلیسمی است که باعث ترشح آدرنالین یا همان هورمون استرس بدن می شود. این همان چیزی است که باعث علائم هیپوگلیسمی مانند ضربان قلب، تپش قلب، تعریق و اضطراب می شود. با گذشت زمان، هیپوگلیسمی شدید با افزایش خطر بیماری قلبی همراه می گردد.
نحوه درمان تپش قلب ناشی از گرسنگی
درمان سریع هیپوگلیسمی و جلوگیری از حملات بعدی می تواند به جلوگیری از عوارض طولانی مدت سلامتی کمک کند. در صورت کنترل نشدن این وضعیت، عوارض قند خون بالا روی فشار خون نیز به اثبات رسیده است.
درمان قند خون پایین با دیابت
اگر دیابت دارید و سطح قند خون شما بسیار پایین آمده است، سطح قند خون خود را بررسی کنید و سپس قانون ۱۵-۱۵ را دنبال کنید:
✅ ۱۵ گرم کربوهیدرات بخورید
✅ ۱۵ دقیقه بعد قند خون خود را چک کنید
اگر سطح قند خون شما هنوز خیلی پایین است، ۱۵ گرم دیگر کربوهیدرات مصرف کنید. این کار را هر ۱۵ دقیقه تکرار کنید تا سطح قند خون شما در محدوده هدف توصیه شده توسط پزشک قرار بگیرد. زمانی که در آن محدوده قرار گرفت، یک وعده غذایی یا میان وعده سالم بخورید تا مطمئن شوید که سطح گلوکز شما در محدوده طبیعی باقی مانده است یا خیر.
درمان قند خون پایین بدون دیابت
اگر مبتلا به دیابت نیستید و علائم هیپوگلیسمی مانند گرسنگی و تپش قلب سریع را تجربه می کنید، همچنان می توانید قانون ۱۵-۱۵ را دنبال کنید. این بدان معنی است که شما می خواهید ماده غذایی با شاخص گلیسمی بالا بخورید تا قند خون تان را در سریع ترین زمان ممکن افزایش دهد. معمولا غذاهایی توصیه می شود که حاوی حدود ۱۵ گرم کربوهیدرات باشند، مانند:
- ۵ تا ۶ عدد آب نبات سفت
- ½ فنجان آب میوه
- ۱ قاشق غذاخوری عسل
سایر غذاهای حاوی ۱۵ گرم کربوهیدرات عبارتند از:
- موز
- ۱۷ عدد انگور کوچک
- ¼۱ فنجان توت فرنگی
- ۱ فنجان شیر
- ¼ یک نان شیرینی بزرگ
- ¼ فنجان غلات گرانولا
- ۳ عدد کراکر
- ۲ عدد کیک برنجی
۱۵ دقیقه صبر کنید و اگر هنوز علائم قند خون پایین را دارید، ۱۵ گرم کربوهیدرات دیگر بخورید. اگر بعد از ۱۵ دقیقه دیگر قند خون شما همچنان پایین است، به پزشک مراجعه کنید.
چگونه از افت قند خون جلوگیری کنیم؟
عادات غذایی سالم می تواند به جلوگیری از حمله های کاهش قند خون در آینده کمک کند. این نکات ممکن است به حفظ سطح قند خون شما در محدوده سالم کمک کند:
- یک برنامه غذایی منظم، شامل وعده های غذایی، میان وعده ها و نوشیدنی هایی که حاوی مقادیر کافی کربوهیدرات هستند، ایجاد کرده و به آن پایبند باشید.
- وعده های غذایی را حذف نکنید.
- قبل از ورزش یا هر فعالیت بدنی شدید تا معتدلی یک میان وعده بخورید.
- اگر مشروبات الکلی مصرف می کنید، همزمان غذا بخورید.
- در صورت ابتلا به دبابت به طور مرتب سطح قند خون خود را با یک دستگاه سنجش قند خون بررسی کنید.
- اگر گرسنه هستید و تپش قلب دارید، قند خون پایین ممکن است علت این وضعیت باشد. غذای پر کربوهیدرات بخورید و ۱۵ دقیقه صبر کنید تا ببینید آیا قلب شما به یک ریتم طبیعی تر می رسد یا خیر.
آیا کم خوردن می تواند باعث تپش قلب شود؟
اگرچه کاهش وزن به خودی خود نمی تواند باعث تپش قلب شود، اما برخی موارد همراه با آن ممکن است رخ دهد. به عنوان مثال، قرص های لاغری، ورزش، مصرف کافئین، اختلالات تغذیه ای یا ناهنجاری های الکترولیتی می توانند باعث تپش قلب شوند.
آیا گرسنگی می تواند باعث PVC شود؟
تقریباً تمام آریتمی های از نوع انقباضات نارس دهلیزی [PACs] یا انقباضات نارس بطنی [PVC] به این دلیل رخ می دهند که قلب توسط عاملی تحریک شود. کم‌آبی، گرسنگی و استرس عاطفی یا فیزیکی شایع‌ترین عوامل هستند.
سایر علل تپش قلب
کاهش قند خون و گرسنگی تنها دلیل ضربان قلب نامنظم نیست. ضربان قلب سریع، لرزان یا تپش قلب می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- الکل
- کم خونی
- کافئین
- برخی داروها مانند داروهای استنشاقی آسم، مسدودکننده های بتا برای بیماری های قلبی و داروهای تیروئید
- کم آبی بدن
- احساساتی مانند اضطراب، ترس، وحشت و استرس
- ورزش
- نیکوتین
- بارداری
اگر چه تپش قلب در بارداری ممکن است در برخی افراد بصورت طبیعی رخ دهد اما تپش قلب بعد از زایمان نیازمند بررسی های بیشتری است.
چه زمانی برای تپش قلب باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مبتلا به دیابت نیستید و به طور منظم علائم قند خون پایین را تجربه می کنید، به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک آزمایشاتی را برای بررسی سطح گلوکز خون شما و تلاش برای تعیین علت آن درخواست می کند. اگر مبتلا به دیابت هستید، با پزشک خود در مورد دوره های هیپوگلیسمی خود صحبت کنید. پزشک ممکن است تنظیم برنامه درمانی برای کمک به کنترل سطح قند خون را به شما توصیه کند.
در صورت بروز هر یک از شرایط زیر سریعا به اورژانس مراجعه کنید:
- سطح قند خون‌تان پس از نوشیدن آبمیوه یا خوردن غذاهای پر کربوهیدرات بهبود نمی یابد.
- شما احساس گیجی، سرگیجه یا از دست دادن هوشیاری می کنید.
- علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه و یا غش همراه با تپش قلب دارید.
- پزشک شما ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد تا با ارائه یک برنامه غذایی در کاهش علائم ناراحت‌کننده به شما کمک کند.
