استاتین ها داروهایی هستند که برای کاهش کلسترول مورد استفاده قرار می گیرند. از طرفی به عنوان بخشی از مراقبت های منظم دیابت، پزشک معمولاً آزمایش خون را برای بررسی ناهنجاری های متابولیک مختلف تجویز می کند. اما آیا مصرف داروهایی مانند استاتین همراه با دیابت نیازمند توجه به نکات خاصی است؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش با ویکی فشار همراه ما باشید.
قرص استاتین برای چیست؟
اگر کلسترول شما بالا باشد، پزشک ممکن است داروهای استاتین را به عنوان بخشی از رژیم درمانی‌تان تجویز کند. آنها به شما کمک می کنند تا خطرات و مزایای مصرف دارو را بسنجید تا شما را در گرفتن بهترین تصمیم برای سلامتی‌تان راهنمایی کنند.
دیابت چگونه بر کلسترول تأثیر می گذارد؟
دیابت نه تنها بر سطح گلوکز خون شما تأثیر می گذارد، بلکه می تواند سطح کلسترول شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد. دیابت می تواند سطح کلسترول خوب یا همان HDL را کاهش دهد این در حالی است که سطح کلسترول بد و تری گلیسیرید LDL را افزایش می دهد. این وضعیت دیس لیپیدمی دیابتی نامیده می شود، به این معنی که نتایج کلسترول خون شما در جهت اشتباهی پیش می رود.
دیس لیپیدمی دیابتی می تواند خطر ابتلا به تصلب شرایین، بیماری قلبی و سکته را افزایش دهد. تحقیقات نشان می دهد که بین مقاومت به انسولین و دیس لیپیدمی دیابتی ارتباط وجود دارد. این ارتباط برای آترواسکلروز و بیماری عروق خونی نیز دیده می شود.
مقاومت به انسولین زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های ماهیچه‌ای، چربی و کبد شما به خوبی به انسولین پاسخ نمی‌دهند و نمی‌توانند به راحتی گلوکز را از خون خارج کنند. مقاومت به انسولین اغلب قبل از تشخیص دیابت نوع ۲ شروع می شود. بنابراین، شرایط قلبی عروقی مرتبط می تواند حتی قبل از ابتلا به دیابت ایجاد شود.
انجمن دیابت آمریکا (ADA) غربالگری های معمول دیابت نوع ۲ را برای همه افراد هر سه سال بعد از ۳۵ سالگی توصیه می کند و در صورت بروز علائم یا تغییر خطرات (به عنوان مثال افزایش وزن) بیشتر اوقات توصیه می‌شود. اگر زیر ۳۵ سال دارید، اما دارای برخی از عوامل پرخطر مانند اضافه وزن یا چاقی، سابقه خانوادگی بیماری، بیماری قلبی، فشار خون بالا، سابقه دیابت بارداری و… هستید ممکن است توسط متخصص غربالگری های معمول یا سبک زندگی بی تحرک برایتان توصیه شود.
مصرف استاتین ها با دیابت
استاتین ها با مسدود کردن ماده‌ای که بدن برای ساختن کلسترول به آن نیاز دارد، سطح کلسترول را کاهش می دهد، بنابراین کلسترول ساخته شده در کبد را کاهش می دهد. آنها همچنین به کاهش تری گلیسیرید و افزایش کلسترول خوب HDL کمک می کنند.
علاوه بر بهبود کلسترول، استاتین ها همچنین با کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی که از بیماری های مشترک در دیابت هستند، مرتبط هستند. احتمال ابتلا به بیماری قلبی یا سکته در افراد مبتلا به دیابت در مقایسه با افرادی که دیابت ندارند و در سنین پایین‌تر قرار دارند، دو برابر بیشتر است.
دلیل این امر این است که با گذشت زمان، سطوح بالای گلوکز خون باعث آسیب به عروق خونی شما می شود. این آسیب می تواند جریان خون به قلب و مغز شما را مسدود کند و خطر سکته مغزی یا حمله قلبی را افزایش دهد. به دلیل این افزایش خطر، ADA و انجمن قلب آمریکا AHA درمان با استاتین را علاوه بر تغییر شیوه زندگی برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در افراد مبتلا به دیابت، صرف نظر از تعداد کلسترول، توصیه می کنند. بسته به سن، وضعیت بیماری و سایر عوامل خطر، ADA سطوح شدت متفاوتی از درمان با استاتین را پیشنهاد می کند.
آیا استاتین ها قند خون را افزایش می دهند؟
برخی تحقیقات نشان می دهد که استفاده از استاتین باعث افزایش سطح قند خون می شود. یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ که در Diabetes Metabolism Research and Reviews منتشر شد، گزارش داد که مصرف‌کنندگان استاتین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ تازه هستند. هر چه مدت طولانی‌تر استاتین‌ها را مصرف کنید، خطر افزایش می‌یابد و بیشترین خطر در افرادی است که به مدت دو سال یا بیشتر استاتین مصرف می‌کنند.
✔ تحقیقات منتشر شده در Cardiovascular Diabetology همچنین ارتباط بین مصرف استاتین و افزایش قابل توجه خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ جدید را نشان داد. محققان به رابطه دوز-پاسخ اشاره کردند و نشان دادند که استفاده طولانی‌تر از استاتین خطر را حتی بیشتر می‌کند.
✔ علاوه بر این، مطالعه ابتکار سلامت زنان نشان داد که مصرف استاتین خطر ابتلا به دیابت را در افراد پس از یائسگی افزایش می دهد. این مطالعه بزرگ اشاره کرد که به نظر می رسد افزایش خطر یک اثر کلاس دارویی است که به دوز یا نوع فردی استاتین ارتباطی ندارد.
✔ با توجه به تحقیقات و مطالعات منتشر شده در مورد این خطر، سازمان غذا و دارو هشداری را بر روی برچسب های استاتین اضافه کرد تا منعکس‌کننده افزایش خطر بالا رفتن سطح قند خون و دیابت در هنگام استفاده از استاتین باشد.
✔ با وجود این افزایش خطر، استفاده از استاتین هنوز در بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نشان داده شده است. این به این دلیل است که کاهش خطر سکته مغزی و حمله قلبی بر خطر افزایش قند خون ارجحیت دارد. علاوه بر این، افرادی که سابقه ابتلا به دیابت دارند، به دیابت ایجاد شده توسط مصرف استاتین ها مبتلا نخواهند شد، زیرا دیابت از قبل وجود دارد.
با این وجود، همیشه با پزشک متخصص خود در مورد خطرات و مزایای مصرف استاتین ها صحبت کنید زیرا آنها به عوامل خطر فردی و وضعیت بیماری شما مربوط می شوند.
استاتین ها چگونه باید مصرف شوند؟
پزشک شما چندین فاکتور را هنگام تجویز استاتین در نظر می گیرد. این موارد شامل سطوح کلسترول شما، عوامل خطری که ممکن است برای بیماری قلبی داشته باشید و تحمل فردی شما نسبت به داروی خاص است.
چندین داروی استاتین وجود دارد که هر کدام قدرت و دوز متفاوتی دارند. همانطور که قبلا ذکر شد، ADA سطوح مختلف استاتین درمانی را برای افراد مبتلا به دیابت توصیه می کند، که معمولاً یک استاتین با شدت متوسط یا بالا است. در صورت مصرف هر گونه دارو، ویتامین، مواد معدنی یا مکمل های گیاهی، همیشه به پزشک خود اطلاع دهید. برخی داروها و مکمل ها ممکن است با استاتین ها تداخل منفی داشته باشند و احتمالاً اثربخشی استاتین را کاهش دهند یا غلظت استاتین را در خون افزایش دهند.
استاتین های با شدت متوسط
میزان تحمل شما به یک استاتین یک عامل اساسی در انتخاب استاتین برای تجویز است. بسته به انتخاب پزشک شما، آنها ممکن است با یک استاتین با شدت متوسط شروع کنند و اگر سطح کلسترول شما به اندازه کافی بهبود نیابد، بعداً شدت آن را افزایش دهند.
استاتین های با شدت متوسط زیر می توانند LDL شما را ۳۰% تا ۴۹% کاهش دهند.
- لیپیتور (آتورواستاتین) ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم
- کرستور (روزوواستاتین) ۵ تا ۱۰ میلی گرم
- زوکور (سیمواستاتین) ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم
- پراواکول (پراواستاتین) ۴۰ تا ۸۰ میلی گرم
- آلتوپرو (لوواستاتین) ۴۰ میلی گرم
- لسکول (فلوواستاتین) ۸۰ میلی گرم
- لیوالو (پیتاواستاتین) ۱ تا ۴ میلی گرم
استاتین های با شدت بالا
روش دیگر، آنها ممکن است تصمیم بگیرند که با یک استاتین با قدرت بالاتر شروع کنند، سپس نوع استاتین را تنظیم کنند یا اگر به خوبی تحمل نشد، دوز خود را کاهش دهند.
استاتین های با شدت بالا می توانند کلسترول LDL شما را تا ۵۰ درصد یا بیشتر کاهش دهند. اگر کلسترول شما به خصوص بالا است، یا چندین عامل خطر قلبی عروقی دارید، پزشک شما ممکن است یکی از استاتین های با شدت بالا زیر را تجویز کند:
- لیپیتور (آتورواستاتین) ۴۰ تا ۸۰ میلی گرم
- کرستور (روزوواستاتین) ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم
درمان با استاتین با شدت پایین در افراد مبتلا به دیابت معمولاً تنها زمانی توسط ADA توصیه می شود که درمان با شدت بالا به خوبی تحمل نشود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی ناشی از مصرف استاتین با پزشک خود مشورت کنید. آنها ممکن است نیاز به تنظیم دارو یا دوز شما داشته باشند تا در به‌حداقل رساندن عوارض جانبی منفی کمک کنند. برخی از عوارض جانبی احتمالی مصرف استاتین عبارتند از:
- درد عضلانی
- سردرد
- حالت تهوع
- از دست دادن حافظه
- سطح قند خون بالاتر
- مشکلات خواب
- بی حالی
کلام آخر مصرف استاتین با دیابت
اگر در مورد مصرف استاتین نگران هستید، با پزشک خود در مورد مزایا و معایب آن صحبت کنید. آنها در سنجیدن خطرات و مزایای آنها به شما کمک خواهند کرد. فواید جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی اغلب بسیار بیشتر از خطرات احتمالی و عوارض جانبی استاتین ها است. هرگز مصرف یک استاتین را بدون مشورت با پزشک خود متوقف نکنید.
حفظ سطح کلسترول و گلوکز خون سالم برای کاهش خطر بیماری قلبی مهم است. با این حال، دارو به تنهایی برای کاهش خطر کلی شما کافی نیست. تغییرات سبک زندگی، از جمله ترک سیگار، پیروی از الگوی تغذیه سالم و فعالیت بدنی نیز در کاهش سطح کلسترول و مدیریت دیابت حیاتی است. داروها و عادات سبک زندگی سالم با هم می توانند به شما در کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک کنند و در عین حال از کیفیت زندگی عالی برخوردار باشید.
